АШИГТ МАЛТМАЛЫН БАЯЖУУЛАЛТЫН ТЕХНИК, ТЕХНОЛОГИ

Ашигт малтмалын баяжуулалтын чиглэлээр сурч буй оюутан сурагчид, залуу инженерүүдэд зориулав.

Thursday, February 20, 2025

Монте -Карлогийн загварчлалын аргыг Эрдэс боловсруулалтын технологид хэрэглэх нь

     Монте-Карлогийн загварчлалын арга нь санамсаргүй тоо ашиглан төвөгтэй системийн үйл явцыг загварчлах, үр дүнг тооцоолох арга юм. Эрдэс боловсруулалтын технологид энэ аргыг ашигласнаар үйл явцын үр ашиг, зардлыг үнэлэх, шинэ технологийг судлах, шийдвэр гаргахад дэмжлэг үзүүлэх боломжтой.

    Монте-Карлогийн загварчлалыг эрдэс боловсруулалтад хэрэглэх гол чиглэлүүд:

1. Үйл явцын загварчлал:

   - Эрдэс боловсруулалтын үйл явц (жишээ нь: бутлах, нунтаглах, баяжуулалт) нь олон хүчин зүйлээс хамаардаг. Монте-Карлогийн аргаар эдгээр хүчин зүйлсийг санамсаргүй байдлаар өөрчилж, үйл явцын үр дүнг урьдчилан тооцоолох боломжтой.

   - Жишээ нь: Баяжуулах үйлдвэрлэлийн баяжмалын гарц, металл авалтыг  тооцоолохдоо ордын найрлага, боловсруулах технологийн үр ашиг зэрэг хүчин зүйлсийг харгалзан үзэх.

2. Эрсдэлийн үнэлгээ:

   - Эрдэс боловсруулалтын төслийн эрсдэлийг үнэлэхэд Монте-Карлогийн аргыг ашиглаж болно. Энэ нь төсөв, цаг хугацаа, нөөцийн хэрэгцээ зэрэг хувьсагчдын өөрчлөлтийг тооцоолох боломжийг олгодог.

   - Жишээ нь: Төслийн өртөг, ашигт ажиллагааг тооцоолохдоо зах зээлийн үнэ, эрдэс баялгийн найрлага зэрэг хувьсагчдын өөрчлөлтийг харгалзан үзэх.

3. Тоног төхөөрөмжийн сонголт ба оновчтой болгох:

   - Монте-Карлогийн аргыг ашиглан тоног төхөөрөмжийн сонголт, үйлдвэрлэлийн үйл явцыг оновчтой болгох боломжтой.

   - Жишээ нь: Бутлах, нунтаглах төхөөрөмжийн үр ашгийг тооцоолохдоо түүхий эдийн шинж чанар, төхөөрөмжийн гүйцэтгэлийг харгалзан үзэх.

4. Эрдэс баялгийн нөөцийн үнэлгээ:

   - Эрдэс баялгийн нөөцийг үнэлэхэд Монте-Карлогийн аргыг ашиглаж болно. Энэ нь ордын геологийн өгөгдөл, эрдэс баялгийн агуулга зэрэг хувьсагчдыг харгалзан нөөцийн хэмжээ, чанарыг тооцоолох боломжийг олгодог.

   - Жишээ нь: Алтны ордын нөөцийг үнэлэхдээ алтны агуулга, ордын геологийн бүтэц зэрэг хувьсагчдыг харгалзан үзэх.

5. Шинэ технологийн судалгаа:

   - Шинэ технологийг нэвтрүүлэхээс өмнө түүний үр ашиг, эдийн засгийн үр нөлөөг Монте-Карлогийн аргаар үнэлэх боломжтой.

   - Жишээ нь: Шинэ баяжуулах технологийг нэвтрүүлэхээс өмнө түүний үр ашиг, зардлыг тооцоолох.

    Давуу талууд:

- Нарийн төвөгтэй системийг загварчлах боломжтой.

- Эрсдэлийг үнэлэх, шийдвэр гаргахад дэмжлэг үзүүлэх.

- Тооцооллын үр дүнг статистик аргаар дүгнэх боломжтой.

 Алдааны эх үүсвэрүүд:

- Оролтын өгөгдөл буруу байвал үр дүн нь буруу гарна.

- Тооцооллын хугацаа их шаардагдах тохиолдол байдаг.

    Эрдэс боловсруулалтын технологид Монте-Карлогийн аргыг ашигласнаар үйл явцыг илүү үр дүнтэй удирдах, эрсдэлийг бууруулах, шинэлэг шийдлүүдийг нэвтрүүлэх боломжтой.

Доор Монте-Карлогийн аргаар санхүүгийн эрсдлийг тооцох энгийн жишээ үзүүлэв (Python).



 

No comments:

Post a Comment