АШИГТ МАЛТМАЛЫН БАЯЖУУЛАЛТЫН ТЕХНИК, ТЕХНОЛОГИ

Ашигт малтмалын баяжуулалтын чиглэлээр сурч буй оюутан сурагчид, залуу инженерүүдэд зориулав.

Saturday, September 25, 2021

ЯАГААД ИНЖЕНЕРҮҮД ПАЙТОН КОДЧИЛОЛ СУРАХ ШААДЛАГАТАЙ ВЭ?

 

Python хэлээр код бичих чадвар нь ялангуяа инженерийн салбарт улам бүр эрэлттэй болж байна. Компьютерийн програмчлалын үндсэн салбаруудад энэ чадвар нь өгөгдлийн дүн шинжилгээ, дүрслэл, хиймэл оюун ухаан, машин сургалт, технологийн процессын автоматжуулалтад чухал ач холбогдолтой юм.

Python нь системд хурдан өргөжиж, хэрэгжих боломжтой урьдчилан бичсэн кодын өргөн сантай тул инженерүүдэд маш тохиромжтой .

Татаж авах боломжтой 14,000 гаруй Python багц байдаг бөгөөд энэ нь эхнээс нь кодлох шаардлагатай зарим хувилбаруудаас илүү хүртээмжтэй хэл болж өгдөг. Python нь өөр програмчлалын хэлээс бага зай эзэлдэг.

Компьютерийн  технологи нь инженерүүдийн ажлаа хийх арга хэлбэрийг өөрчилдөг тул питоны талаархи мэдлэг нь салбар бүрт өөрчлөгдөж буй уламжлалт инженерчлэлийн ажлуудтай холбоотой юм. 

Код бичих нь дэлхийн өнцөг булан бүрт байгаа ажил олгогчдын маш их эрэлттэй ур чадвар болж байна.

Burning Glass Technologies компанийн мэдээлж байгаагаар ирээдүйд олон сая ажлын байрыг кодлох ур чадварыг үнэлдэг мэргэжлээр ажиллуулах санал гаргасан байна. “Beyond Point and Click” компанийн “Кодлох ур чадварын эрэлт өргөжиж байна” гэсэн нэртэй тайланд 2030 он гэхэд 500 тэрбум төрөл бүрийн төхөөрөмж , аппаратууд интернэтэд холбогдох болно гэж таамаглажээ. Тиймээс кодлох ур чадварыг үнэлдэг ажлын байрны эрэлтийг урьдчилан тооцоолох боломж үгүй, ямар ч байсан асар өндөр эрэлттэй болох нь тодорхой.

Манай  эрдэс боловсруулалтын технологийн онцлого нь физик, хими, математикийн хавсарга шинжлэх ухаан учраас  технологийн процессыг загварчлах, үр ашгийг дээшлүүлэх , инженерийн шийдэл гаргахад тооцоолол маш их. Нөгөө талаас орчин үеийн өндөр хүчин чадалтай баяжуулах үйлдвэрүүд төрөл бүрийн автоматжуулалтын системээр тоноглогдсон, богино хугацаанд процесс, тоноглолын талаар асар их өгөгдөлийг (data) боловсруулах шаардлага гардаг.

Иймд компьютерийн техник, кодчилолын чадвар эзэмших нь маш чухал болж байна. 



 







Friday, September 24, 2021

МЭРГЭЖЛИЙН ЗӨВЛӨХ ИНЖЕНЕРҮҮДИЙН СУРГАЛТАНД УНШСАН ЛЕКЦҮҮД

 Хэдийгээр цар тахлын үед байгаа ч Ашигт малтмал баяжуулагчдын холбооны урилгаар  Зөвлөх инженерүүдийн сургалтанд дараах 2 сэдвээр он-лайн лекц уншлаа. Сургалтад хамрагдсан залуу инженерүүд Та бүгдэд ажлын амжилт хүсье.

Лекц №1


Лекц №2



Wednesday, September 8, 2021

Гидроциклоны параметрүүдийн өөрчлөлт түүний үйл ажиллагаанд нөлөөлөх нь

 Манай мэргэжилд "бие нь жижиг ч бэлчээр нь том" нэг гайхамшигтай төхөөрөмж байдаг юм. Энэ нь гидроциклон бөгөөд түүний онол өнөөдрийг хүртэл бүрэн боловсогдоогүй гэж үздэг. Анх 1912 онд зохион бүтээгдсэнээс хойш эрдэс боловсруулалтын салбарт хамгийн өргөн хэрэглэгддэг төхөөрөмж билээ.

Овор хэмжээ багатай ч маш их хүчин чадалтай, их зүйлийг хийдгээрээ онцлоготой. Гидроциклоныг  ангилах, баяжуулах, өтгөрүүлэх зорилгоор ашигладаг. 

Би хувьдаа энэ төхөөрөмжийг их шүтдэг бөгөөд онол, практикийн хувьд нь багагүй шохоорхдог юм.

Дор хүснэгтэд гидроциклоны параметрүүдийг өөрчлөхөд ялгалтын үйл ажиллагаа хэрхэн өөрчлөгдөхийг харуулав. Энэ нь гидроциклоны үйл ажиллагааг практикт тохируулах гол "дүрэм" болно.



Saturday, May 8, 2021

ХЭВЛҮҮЛСЭН БҮТЭЭЛҮҮДИЙН ЖАГСААЛТ (updated)

 

  1. С.Давааням, Г.Даваацэрэн, Я.Пүрвээ, Зэс-молибдены хүдрийн баяжуулалт, Хүдэр бэлдэх процесс, Эрдэнэт үйлдвэрийн ажилчид, техникумын оюутнуудад зориулсан сурах бичиг,1987, Эрдэнэт

 

  1. Ц.Эрдэнэжав, Г. Даваацэрэн, Некоторые результаты исследования гидроциклонов в цикле рудного измельчения. Эрдэм шинжилгээний бичиг, Улаанбаатар №1 (9),1989, с 68-77

 

  1. Г.Даваацэрэн, Гидроциклоны элсний хошууны диаметрийг тээрмийн бүтээмжээр үнэлэх. ПТДС -ийн Эрдэм шинжилгээний бичиг,I/II ,1990, х. 190-194.

 

  1. Ш.Отгонбилэг, Г.Даваацэрэн, Влияние вкрапленности медных сульфидов руд месторождений Эрдэнэтийн  Овоо на технологические показатели., Монгол Улсын Их Сургууль, Эрдэм шинжилгээний бичиг №2(118), 1996, Улаанбаатар, х. 55-59.

 

  1. Ж.Баатархуу, Бортников А. В., Г.Даваацэрэн, и др. Совершенствование технологии рудоподготовки  в корпусе самоизмельчения ОФ, СП” Эрдэнэт”// Обогашение руд. -№2.-1996г-С.12-16

 

  1. Бортников А.В., Л.Дэлгэрбат, Г.Даваацэрэн, Результаты имитационного моделирования мельниц само и полу-самоизмельчения. Монгол улсын их сургууль, Физик-электроникийн сургууль, Эрдэм шинжилгээний бичиг, №3(132), 1998, Улаанбаатар, х. 268-273

 

  1. Ж.Баатархуу, Бортников А.В., Г.Даваацэрэн, и др. Интенсификация процесса рудоподготовки  с использованием мельниц мокрого самизмельчения //Горный журнал.№2. -1998. -С.51-54

 

  1. Ш.Отгонбилэг, Г.Даваацэрэн, Ж.Баатархуу, Влияние размера вкрапленности сульфидов меди в рудах на технологические  показатели  их обогашения //Горный журнал. -№2.-1998г.-С.47-48

 

  1. Ж.Баатархуу, С .Давааням, Г.Даваацэрэн, Результаты испытания мелющих шаров различного размера на технологические показатели измельчения//Научно-практическая конференция СП”Эрдэнэт”. -1998г. г.Эрдэнэт. Тезисы.-С. 52

 

  1. Ш.Гэзэгт, С. Давааням, Ж.Баатархуу, Г.Даваацэрэн, А.В.Бортников, В.А.Никитин, Внедрение технологии полусамоизмелчения на СП”Эрдэнэт” //Обогащение руд. – 1998. -№3.-С.15-21.

 

  1. Ж.Баатархуу, Г.Даваацэрэн, Л.Ф.Биленко, Пути повышения показателей цикла измельчения на обогатительной фабрике ГОКа “Эрдэнэт” //Обогашение руд.-1998. -№6. -С.3-7.

 

  1. А.В. Бортников, В.Н.Лукницкий, В.И. Соколов, Ж.Баатархуу, Г. Даваацэрэн, Исследование  процесса одностадильного полусамоизмельчения  и возможностей использования его при  реконструкции корпуса самоимельчения ГОКа ” Эрдэнэт” // Обогашение руд. -№6-1998г-С.8-11

 

  1. А.В.Бортников, В.А.Никитин, В.В.Потапов, Д.Даваасамбуу, Г.Даваацэрэн, Изучение возможности позабойного усреднения руды по крепости с целью увеличения производительности мельниц полусамоизмельчения//Обогащение руд,2000.№5, с. 16-20.

 

  1. А.В.Бортников, И.Ш.Сатаев, В.А.Никитин, Ж.Баатархуу, Г.Даваацэрэн, Ц.Баяртай, А.Д.Самуков, Эффективность применения шаров диаметром 120 мм в процессе полусамоизмельчения //Обогашение руд.- 2001. -№2. -С.11-12.

 

  1. Ж.Баатархуу, Г.Даваацэрэн, Л.Ф.Биленко, Об одном из путей интенсификации процесса измельчения в шаровых  мельницах МШЦ-5500х6500 на комбинате” Эрдэнэт”// Обогашение руд. -№3.-2000г- С.3-5

 

  1. Ж.Баатархуу, Г.Даваацэрэн, Г.Жаргалжав, О причинах  разрушения разнопрочных смесей в шаровой мельнице //Горный журнал, 2000г, №4.-С.32-35 г.Улаанбаатар, Монголия

 

  1. Г.Даваацэрэн, Ж.Баатархүү, П.Оюунсүрэн, Ц.Туяа, Эрдэнэт УБҮ-ийн МШЦ-5500х6500 маркийн тээрэмд янз бүрийн хэмжээтэй бөмбөлөг хэрэглэж тээрэмдэлтийг эрчимжүүлэх асуудалд//Уул-уурхайн сэтгүүл, 2000, №3 х.16-19

 

  1. Г.Даваацэрэн, П.Оюунсүрэн, Б.Бат-Онолт, Янз бүрийн давс хэрэглэж нунтаглалт болон флотацийн процессийг эрчимжүүлэх асуудалд//Уул-уурхайн сэтгүүл, 2001, №3 х.21-24

 

  1. Бортников А.В., Самуков А.Д., Г.Даваацэрэн, Интенсификация  процесса  полусамоизмельчения на СП” Эрдэнэт”, её результаты и перспективы, в кн.Новые решения в технике и технологии добычи и переработки медно-молибденовых руд. С.64-72

 

  1.  Бортников А.В., Самуков А.Д.,Никитин В.А., Г.Даваацэрэн, Интенсификация  процесса  полусамоизмельчения на СП” Эрдэнэт”// Обогащение руд. 2002 г. №3

 

  1. Л.Дэлгэрбат, Г.Даваацэрэн, Имитационное моделирование процесса полного и полусамоизмельчения., в кн.Новые решения в технике и технологии добычи и переработки медно-молибденовых руд. С.80-85

 

  1. Г.Даваацэрэн, П.Оюунсүрэн, Б.Намуунгэрэл, Б.Бат-онолт, Новая  методика  расчёта технологических  схем продуктов обогащения. в кн.Новые решения в технике и технологии добычи и переработки медно-молибденовых руд. С.120-123

 

  1. Л.Дэлгэрбат, Ж.Лхагва, Г.Даваацэрэн, Экспертно-оптимизационноеуправление процессами измельчения и флотации медно-молибденовых руд. в кн.Новые решения в технике и технологии добычи и переработки медно-молибденовых руд. С.219-225

 

  1. Ц.Энхболд, Г.Даваацэрэн, Г.Цогт, Р.Дэлгэр, Бумбат үйлдвэрийн баяжуулах фабрикийн технологийн шинэчлэлт// Уул уурхайн сэтгүүл, 2004/№1(22), 11-14

 

  1. Ц.Энхболд, Г.Даваацэрэн,  Цагаан суваргын зэсийн ордыг ашиглан катодын зэс үйлдвэрлэх технологийн талаар// Уул уурхайн сэтгүүл, 2004/№1(22), 14-18

 

  1. Г.Даваацэрэн, Нунтаглалтын технологийн схемийн тооцоог компьютер хэрэглэн гүйцэтгэх нь// Уул уурхайн сэтгүүл, 2004/№1(22), 18-20.
  2. Д.Даваасамбуу, Г.Даваацэрэн, Я.Пүрвээ, Ашигт малтмалын ордын санхүү-эдийн засгийн үнэлгээ. Нэг сэдэвт бүтээл, Улаанбаатар ,2003

 

  1. Г.Даваацэрэн, Баяжуулах үйлдвэрийн хүдрийн бутлалт, нунтаглалтын төслийн зарим асуудалд,//Уул-уурхайн сэтгүүл,2004 ,2, х.11-15

 

  1. Г.Даваацэрэн, Я.Пүрвээ, Д.Даваасамбуу, Захын агуулгыг эдийн засгийн аргаар үнэлэх асуудалд//Уул-уурхайн сэтгүүл, 2004, №1,

 

  1. Д.Даваасамбуу, Г.Даваацэрэн, Ц.Энхболд ,Зэсийн баяжмалын гидрометаллургийн процессуудын өнөөгийн төлөв байдал, Я.Гомбосүрэн-Монгол улсын уул уурхайн салбарын нэрт эрдэмтэн,Улаанбаатар хот 2004, х.97-115

 

  1. Г.Даваацэрэн ,Гидроциклоны тооцоо, сонголт//Уул уурхайн сэтгүүл 2004,№4

 

  1.  Л.Дэлгэрбат, Г.Даваацэрэн, Н.Намдаг, Д.Далайжаргал , Автоматизированная подсистема управления технологическим процессом измельчения руд в мельницах самоизмельчения, Эрдэнэт хөгжил, 2005 №3, 51-55 х.

 

  1. Г.Даваацэрэн, Б.Бат-Онолт, Хүдрийг хатуулгаар нь жигдрүүлэн хагас өөрөө нунтаглалтын тээрмийн бүтээмжийг дээшлүүлэх боломжийн судалгаа, Эрдэнэт хөгжил, 2005 №3, 65-67 х.

 

  1. Б.Нямтайшир, Д.Содном, Г.Даваацэрэн, Монголын алт (МАК) корпораци-Монгол улсын говийн бүсийн хөгжилд, Шинжлэх ухаан , технологи,  2005 №4 , 36-41 х.

 

  1. Г.Даваацэрэн, Б.Бат-Онолт, Д.Хүдэрмөнх, Баяжуулах үйлдвэрийн хүдэр бэлтгэх техник, технологийн хөгжил, Уул-уурхайн сэтгүүл, 2005 № 2

 

  1. Д.Даваасамбуу, Г.Даваацэрэн, Ашигт малтмалын ордын үйлдвэрлэлийн захын агуулгыг тодорхойлох эдийн засгийн түргэвчилсэн аргууд, Шинжлэх ухаан, технологи сэтгүүл, 2004 он, №01,42-48 х.

 

  1. Г.Даваацэрэн, Ж.Золжаргал, Д.Отгончимэг, Нүүрснээс шингэн түлш үйлдвэрлэх боломж, Өнөөгийн ба хэтийн төлөв ,Эрдэнэт-Хөгжил сэтгүүл,2006 он, №3,38-44 х.

 

  1. Ж.Золжаргал, Г.Даваацэрэн, Нүүрснээс шингэн түлш үйлдвэрлэх боломж, түүний эрсдлийг Монте-Карлогийн аргаар үнэлэх нь,Хүрэл тогоотын семинар-2006, Эрдэм шинжилгээний бага хурлын эмхтгэл, 2006, Улаанбаатар, 49-53 х.

 

  1. Г.Даваацэрэн, Б.Бат-Онолт, Д.Хүдэрмөнх , Хагас өөрөө нунтаглалтын тээрмийн сонголт, тооцооны асуудалд ,Уул-уурхайн сэтгүүл,УБ, 2006 №4

 

  1. Г.Даваацэрэн, Б.Амартүвшин, Элдэвийн нүүрсний уурхайд хуурай баяжуулалтын технологи нэвтрүүлсэн тухай,Уул уурхайн технологи, эдийн , экологи-2007 , Эрдэм шинжилгээий хурлын эмхтгэл,237-242 х, 2007 он,

 

  1. Г.Даваацэрэн, Ю.Хэрлэнбаяр, Т.Нандин-Эрдэнэ, Цагаан суваргын сульфидийн хүдрийн технологийн туршилтуудын үр дүн, Уул уурхайн сэтгүүл, 2008 №4, хх.15

 

  1. Б.Нямтайшир, Д.Содном, Г.Даваацэрэн,  Ашигт малтмалын томоохон ордуудыг ашиглаж говийн хөгжлийг цогцоор шийдэх асуудалд, Уул уурхайн сэтгүүл, 2008 №4, хх. 6

 

  1. Г.Цогт, Г.Даваацэрэн, Б.Баттулга, Б.Амартүвшин,  Элдэвийн уурхайд хуурай баяжуулалтын FGX-12 иж бүрэн төхөөрөмж нэвтрүүлсэн тухай, Уул уурхайн сэтгүүл, 2008 №4, хх.36

 

  1. Г.Даваацэрэн, Ю.Хэрлэнбаяр, Т.Нандин-Эрдэнэ, Нүүрсийг баяжуулах технологийн дэлхийн чиг хандлага, Монгол орны нүүрсийг баяжуулах асуудалд, Уул уурхайн сэтгүүл, 2008 №4, хх. 36

 

  1. Г.Даваацэрэн, Ц.Цэгмид, М.Базаррагчаа. Нарийнсухайтын ордын нүүрсийг баяжуулах судалгааны үр дүн, Уул уурхайн сэтгүүл, 2010 №2

 

  1. Г.Даваацэрэн. Нүүрсийг баяжуулах технологийн дэлхийн чиг хандлага, Геологи уул-уурхайн мэдээ сонин, 2010, №21

 

  1. Г.Даваацэрэн. НүүрсийггүнболовсруулахньМонголулсынирээдүйнзорилго., Геологи , уул уурхайн мэдээ сонин, 2010 оны 9 дүгээр сар 1

 

  1. Г.Даваацэрэн. Хагас өөрөө нунтаглалтын тээрмийг сонгох асуудалд, Уул уурхайн сэтгүүл, 2011 №2.

 

  1. G.Davaatseren, H.Wittmers, M.Bazarragchaa. Past, Present Situation and Future Development of Coal Processing Industry In Mongolia,XVII International Coal Preparation congress 1-6 October 2013, Istanbul, Turkey.

 

  1. Г.Даваацэрэн, Ц.Цэгмид, М.Базаррагчаа, Б.Сэрдамба. Качественные характеристики и обогатимость угля месторождения Нарийнсухайт, МонголияИзвестия Донецкого Горного Института, Все Украйнский научно-технический журнал, №2 (33), 2013, стр.16.

 

  1. Г.Даваацэрэн, С.Хандмаа, Ж.дэлгэрцэцэг.Цагаансуваргын исэлдсэн хүдрийг боловсруулах SX/EW төслийн технологийн сонголт, Эрдэс Боловсруулалт -2014, Эрдэм шинжилгээний хурлын эмхэтгэл, 33 х. 2014, Улаанбаатар

 

  1. Г.Даваацэрэн, Монгол улсын нүүрс боловсруулалт, Эрдэс Боловсруулалт -2014, Эрдэм шинжилгээний хурлын эмхэтгэл, 88 х. 2014, Улаанбаатар

 

  1. Г.Даваацэрэн, М.Базаррагчаа, Ж.Мядагмаа, Нарийнсухайтын олон үет давхрагын нүүрсийг хуурай Allair технологиор баяжуулсан хагас үйлдвэрийн туршилтын үр дүн. Эрдэс Боловсруулалт -2014, Эрдэм шинжилгээний хурлын эмхэтгэл, 91х. 2014, Улаанбаатар

 

  1. Г.Даваацэрэн, Монгол улсын уул уурхайн салбарын хөгжилд мэргэжлийн холбоодын үүрэг чухал, Эрдэс Боловсруулалт -2014, Эрдэм шинжилгээний хурлын эмхэтгэл, 171х. 2014, Улаанбаатар

 

  1. Jambal Davaasuren, Byong-Gon Kim Ju Hyoung Lee, Gendeekhuu Davaatseren, Magsar Bazarragchaa, Dry Coal Preparation of Fine particles by KAT Process, VIII International Coal Preparation Congress, 2016 , Saint Peterburg

 

  1. Gendeekhuu Davaatseren, Magsar Bazarragchaa, Dry AllAir Pilot Plant Test results on Naryn Sukhait’s Multilayer Coal , VIII International Coal Preparation Congress, 2016 , Saint Peterburg

 

  1. Г.Даваацэрэн, М.Базаррагчаа, Нүүрс баяжуулах үйлдвэрийн техник-технологийн өнөөгийн байдал, Баяжуулагч сэтгүүл, 2018 он, №1

 

  1. Г.Даваацэрэн, М.Базаррагчаа, Б.Сэрдамба, Нарийнсухайтын ордын олон үет давхаргын нүүрсэнд шинэ урвалжуудыг туршсан флотацийн туршилт, Баяжуулагч сэтгүүл, 2018 он , №1

 

  1. Г.Даваацэрэн, Ц.Цэгмид, М.Базаррагчаа, Б.Сэрдамба, Нарийнсухайтын ордын нүүрсний баяжигдах чанарын судалгаа, Баяжуулагч сэтгүүл, 2018 он , №1

 

  1. Г.Даваацэрэн, М.Базаррагчаа, Ц.Цэгмид, Г.Очирбат, Монголын анхны хүнд орчны модулийн нүүрс баяжуулах үйлдвэр , Баяжуулагч сэтгүүл, 2018 он , №2

 

  1. Г.Даваацэрэн , Хөвөлт-суултын шинжилгээний үр дүнгээр нүүрс баяжуулах үйлдвэрийн материалын балансыг аналитик аргаар тооцох нь, Баяжуулагч сэтгүүл, 2018 он , №2
  2.   Г.Шархүү, Г.Даваацэрэн, Я.Пүрвээ, Эрдэнэт үйлдвэрийн     баяжуулах фабрикийн техник-технологийн шинэчлэлтийн чиглэлийг боловсруулахад ирээдүйд олборлох хүдрийн физик-механикийн шинж чанарыг тодорхойлохын ач холбогдол, Баяжуулагч сэтгүүл, 2018 он , №2

 63.  G.Davaatseren, M.Bazarragchaa, Ts. Tsegmid, Mongolia’s first gravity fed 3-product heavy medium cyclone coal washing plant, XIX International Coal Preparation Congress, Volume 1, page 70

64. Г.Даваацэрэн, М.Гантулга, Баяжуулах үйлдвэрийн балансын тооцоо ба өгөгдлийг тохируулах аргууд, Баяжуулагч сэтгүүл, 2020, №5

65.  Г.Даваацэрэн, М.Базаррагчаа, Нүүрс баяжуулах үйлдвэрийн хүнд орчны гидроциклон болон тунаах технологиудын харьцуулсан судалгаа, Баяжуулагч сэтгүүл, 2020, №5

66.  М.Базаррагчаа, Г.Даваацэрэн, Д.Энхбат, Ц.Цэгмид, Ж.Золжаргал, Дэлхийн нүүрс баяжуулах үйлдвэрүүд,  Баяжуулагч сэтгүүл, 2021, №7, хуудас 8

67. М.Базаррагчаа, Г.Даваацэрэн, Д.Энхбат, Ц.Цэгмид, Ж.Золжаргал, Д.Хүдэрмөнх, Нүүрсийг хуурай аргаар баяжуулах технологийн рөгжлийн чиг хандлага. Баяжуулагч сэтгүүл, 2021, №7, хуудас 52

68. Г.Даваацэрэн, Ц.Цэгмид, М.Базаррагчаа, Г.Очирбат, Нарийнсухайтын уурхайн нүүрсийг сонгомол шигшилт болон хуурай баяжуулалтын аргаар боловсруулах боломжийн талаар, Баяжуулагч сэтгүүл, 2021, №7, хуудас 73

 69. Г.Даваацэрэн, М.Базаррагчаа, Д.Хүдэрмөнх, Д.Нямдаваа, Нүүрс баяжуулах үйлдвэрийн балансын тооцоо ба өгөгдлийг тохируулах аргын тухайд.  Баяжуулагч сэтгүүл, 2021, №7, хуудас 80